Zeynel Aslan

Miras bırakanın gayrimenkulleri uzun süre intikal yapılıp paylaşılmaması sonucunda, hissedarların vefatları halinde dallanıp budaklanan mirasın hissedarların çocuklarına geçerek hissedarların sayılarının artması ile bir araya gelmeleri zorlaştığından miras paylaşımı sıklıkla yapılamamaktadır. Bu durumu çözmek için yapılması gereken yöntem ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) davasıdır.

Taşınmaz mallarda iki çeşit ortaklık vardır. Paylı ve elbirliği ortaklığıdır. Bunlar; Tapu senedinde hisse oranlarının belli olduğu ortaklığa paylı, hisse oranlarının belli olmadığı ortaklığa da, elbirliği ortaklığı denmektedir. İzale-i Şuyu (Ortaklığın giderilmesi) davası ise ortakların kendi aralarında anlaşarak paylaşamadığı taşınmaz malların (Birlikte mülkiyet) paydaşlığına son vererek kişisel mülkiyete geçişi mahkeme yolu ile sağlayan bir dava türüdür.
Ortaklığın giderilme davasını paydaşlardan biri diğer tüm paydaşlar aleyhine izale-i şuyu davası açarak, dava yoluyla ortaklığın giderilmesini isteyebilir. Davanın açılabilmesi için öncelikli olarak güncel olan mirasçıların belli olduğu mirasçılık (Veraset ilanı) belgesinin noterden veya sulh hukuk mahkemesinden alınması gerekmektedir. Dava, gayrimenkulün bulunduğu il veya ilçede bağlı olduğu sulh hukuk mahkemesine mirasçılık belgesi ile dilekçe ile başvurarak açılabilmektedir.

Ortaklığın giderilmesi (İzale-i Şuyu) iki yöntemle mümkündür.

1 - Aynen Taksim Suretiyle İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi):

Taraflardan biri ortak malın aynen taksim edilerek ortaklığın giderilmesine karar verilmesini isterse, taşınmazın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez.

2 - Satış Suretiyle İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi):

Taşınmazın aynen taksimi mümkün değilse ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilir. Taşınmaz malın satışı, mahkeme vasıtasıyla değil satış memurluğu veya icra dairesi marifetiyle açık artırma yolu ile yapılır. Açık artırmaya hissedarların katılabildiği gibi isteyen herkes katılabilir. Ancak tüm paydaşlar bir araya gelerek satışın ortaklar arasında yapılması hususunda oybirliğiyle anlaştıkları takdirde satış yalnızca ortaklar arasında yapılır. İcra veya satış memurluğu aracılığı ile yapılan satıştan sonra, paydaşlara payları oranında ödemeleri yapılır.
Ortaklığın giderilmesi davasının daha sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için gayrimenkul hukukundan anlayan avukatlardan destek alınması faydanıza olacaktır.